Federal Konsey asgari ücret konusunda yasal düzenleme yapıyor
Kantonlarda yapılan halk oylamaları sonucunda yürürlüğe koyulan ve sadece o kantonlarda geçerli olan asgari ücret uygulamasını devre dışı bırakmak için federal parlamento, ulusal çapta toplu iş sözleşmesinin geçerli sayılmasını sağlamak üzere Federal Konsey’e yeni bir yasa taslağı üzerinde çalışması için karar metni vermişti. Federal Konsey parlamento tarafından sunulan bu önergeyi ret etti ama alternatif bir taslak hazırlamak zorunda olduğu için danışma kurulu içerisinde ne yapılabileceğine dair tartışma başlattı. Kantonlarda halk oylamaları neticesinde belirlenen asgari ücret uygulamaları, direkt halkın kararı sonucunda belirlendiği için, parlamento tarafından yasalaştırılacak kararlara karşı üstün durumda ve Federal Konsey de bunu ihlal edemiyor ancak asgari ücret uygulamasını boşa çıkarmak üzere arayışlardan da vazgeçilmiş değil. Asgari ücret uygulamasının geçerli olduğu kantonlarda patronların baskısı ve lobi çalışmaları da hız kazanmış durumda.
Senatör Erich Ettlin (Centre/OW) tarafından verilen bir önerge, ülke çapında toplu iş sözleşmelerinin (TİS) asgari ücret, 13. ücret ve tatil hakkı konusunda kanton yasalarından öncelikli olmasını talep ediyor. Senatör, Neuchâtel’de 2017’de, Cenevre’de ise 2020’de yürürlüğe giren asgari ücrete dikkat çekerek sosyal ortaklığı baltalamakla suçladı. Jura, Ticino ve Basel-Stadt da asgari ücret uygulamaktadır. Fribourg ve Valais Kantonlarının da bu uygulamayı takip etmesi bekleniyor.
Burjuva siyasetçiler, Federal Mahkeme’nin 2017 yılında kantonal asgari ücretlere, bağlayıcı olduğu ilan edilen tüm TİS’lerden daha fazla öncelik tanıyan kararının yasal belirsizlik yarattığını, bu asgari ücretlerin sosyal taraflar arasındaki müzakerelerde de belirsizliğe yol açtığını ileri sürmüştü.
Söz konusu metin geçen yıl Parlamento tarafından kabul edilmiş ancak Ulusal Konsey’de onaylanmamıştı. Federal Meclis Üyesi Guy Parmelin önergeye karşı olduğunu açıklamış, « TİS özel bir sözleşmedir. Halk tarafından kabul edilen ve demokratik meşruiyeti olan bir kanton yasasıyla çelişemez,» demişti. Sendikalar ve sol partiler, bu önergeyi şimdiden sosyal ortaklığa yönelik bir «sabotaj» ve Anayasa’nın ihlali olarak nitelendirdiler.
İsteksizce Buna mecbur kaldığını belirten Federal Konsey, şimdi bir yasa taslağı sunmak zorunda. Konsey tarafından yapılan basın açıklamasında, bu konuda 1 Mayıs 2024 tarihine kadar bir danışma süreci başlatıldığı belirtildi.
Önerilen yasa revizyonu, kanton yasalarında belirtilenlerden daha düşük asgari ücretler belirleyen TİS hükümlerinin uzatılmasını mümkün kılacak. Taslak sadece asgari ücretle ilgili, zira kantonların tatil günleri ya da 13. ücret konusunda kural koyma yetkisi bulunmuyor.
Ancak hükümet şimdiden Parlamento’dan revizyon taslağını reddetmesini istiyor. Bunun nedeni olarak da, Federal Anayasa tarafından güvence altına alınan kantonlar ve Konfederasyon arasındaki yetki paylaşımı ve yasallık ilkesi gibi İsviçre hukuk sisteminin bazı temel ilkelerine aykırı olması gösteriliyor.
Yine Parlamento tarafından talep edilen bir başka istişare taslağına göre, ortak çalışma-yönetim komiteleri bundan böyle yıllık raporları konusunda daha şeffaf olmak zorunda olacak. Federal Konsey, genişletilmiş bir TİS kapsamındaki tüm işveren ve çalışanlara bu hesaplara ücretsiz olarak bakma hakkı verilmesini öneriyor.
Farklı kantonlarda uygulanan asgari ücretler
Cenevre: Saat başına 24,32 CHF (aylık yaklaşık 4.214 CHF)
Basel-Stadt: Saat başına 21,70 CHF (aylık yaklaşık 3760 CHF)
Neuchâtel: Saat başına 21,09 CHF (aylık yaklaşık 3656 CHF)
Jura: Saat başına 20,60 CHF (aylık yaklaşık 3570 CHF)
Ticino: Saat başına 19,50 CHF (aylık yaklaşık 3380 CHF)
Zürih (Şehir): Saat başına 23.90 CHF(aylık CHF 4349)
Winterthur (Şehir): Saat başına 23.00 CHF (aylık 4186 CHF)