Emine SARIASLAN
3 Mart’ da İsviçre vatandaşları sendikalar ve sol partiler tarafından lanse edilen 13. Emekli Maaşı ve sağcı FDP tarafından lanse edilen emeklilik yaşının yükseltilmesi girişimleri için sandığa gitti. Halkın % 58’ i 13. Emekli maaşına evet derken % 70’ i emekli yaşının yükseltilmesine hayır dedi. Bir girişimin yasal olarak uygulamaya konması için gerekli olan kantonların çoğunluğu da sağlandı. 26 Kantondan 16’ sı 13. emekli Maaşına evet dedi. Oylamaya katılanların oranı İsviçre ortalamasının üstünde, % 60. Katılımın yüksek olması hem konunun her kesimi kapsadığını, hem de güçlü bir kampanyanın yürütüldüğünü gösteriyor. Girişim 2026 yılından itibaren yürürlüğe girecek, emeklilere 13. Emekli maaşı ödenecek.
SOSYAL SİSTEMİN GENİŞLETİLMESİNE İLK KEZ EVET DENDİ
13. Emekli maaşının hem halkın hem de kantonların çoğunluğu tarafından kabul edilmesi, İsviçre sosyal sisteminin genişletilmesi için atılan tarihi bir adım olarak değerlendirildi. Çünkü bu zamana kadar İsviçre’de sosyal sistemi genişletmek için yapılan tüm halk oylamaları sonucunda ret oyu çıkmıştı. Sendikalar yaptıkları basın açıklamasında “Sendikal girişimin açık bir şekilde kabul görmesi, insanların gerçek sorunları için çözüm istediklerinin bir göstergesidir. İşveren örgütleri korku ve dezenformasyon kampanyasına milyonlar yatırsalar da halkın gerçekleri görmesini engelleyemediler. Sendika tabanının ve halkın birçok kesiminin kampanyaya güçlü bir şekilde katılması başarıda belirleyici oldu. Kararlaştırılan iyileştirmelerin etkin ve hızlı bir şekilde uygulanmasını sağlamak için girişim gecikmeden uygulanmalıdır.” Dendi. Sağcı ve merkez liberaller ile yeşil liberallerin milyonlarca frank yatırarak özellikle gençleri etkilemek için yürüttükleri karşı kampanya ve “13. emekli maaşı kabul edilirse emekli sandığında para kalmayacak” propagandası etkili olmadı.
Yıllar süren reel ücret kayıplarının ardından ve hızla artan kiralar (% 6), elektrik ücreti (% 12), sağlık sigortası primleri (% 8.7) ve (% 3.7) göz önüne alındığında hem çalışanların maaşları, hem de emeklilerin maaşları büyük bir kayba uğruyor. Aynı zamanda İsviçre Hükümeti Credit Suisse’ i kurtarmak için milyonları ödüyor. Bu gelişmeler halkın var olan eşitsiz uygulamayı görerek, İsviçre Hükümetinin sosyal sistemi geliştirmek içinde ödeme yapması doğrultusunda karar vermesinde önemli bir rol oynadı.
SENDİKALAR YENİ GİRİŞİMLERE HAZIRLANIYOR
Unia Sendikası Başkanı Vania Alleva, «Seçmenler 13. AHV girişimine evet dedi ve aynı zamanda emeklilik yaşının yükseltilmesini de reddetti. Bu İsviçre için büyük bir sosyal ilerlemedir. Yaşlılık hizmetlerinin geleceği konusunda güven yaratıyor. Ayrıca daha iyi ücret, uygun sağlık sigortası primleri ve ikinci sütun, pansiyon kasada emeklilik hırsızlığına karşı mücadelemize de bize güç veriyor. Yeni mücadelelere hazırlanıyoruz.” dedi.
Vania Alleva