Erdoğan’ın ‘Yeni ekonomi modeli’ iddiasının üzerinden geçen 6 ayda; ticaret açığı yüzde 137 arttı, dolar/TL’de artış sürdü, asgari ücretin değeri kasımın altına düştü, faizler uçtu, işsizlik arttı…
AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, 30 Kasım’da Türkiye’nin ‘yeni ekonomi modeline’ geçtiği ilanının ardından geçen aylarda, ekonomi her kalemde çöktü. Erdoğan, “Yeni ekonomi modeliyle, yüksek faiz vererek sıcak para çekme politikasını elimizin tersiyle itiyoruz. Düşük faizle, üretimi ve ihracatı destekleyeceğiz” demişti.
Erdoğan’ın ‘Yeni ekonomi modeli’ iddiasının üzerinden geçen 6 ayda halkın yoksulluğu derinleşti.
YILLIK TİCARET AÇIĞI YÜZDE 137 ARTTI
Ticaret Bakanlığının açıkladığı verilerine göre mayıs ayında dış ticaret açığı yüzde 10,7 arttı. Kasım ayında 5,4 milyar dolar olan dış ticaret açığı yüzde 98 artarak 10,7 milyar dolara çıktı. 2022 yılında 5 aylık enerji ithalatı 39,7 milyar dolar oldu. Bu tutar 2013-2021 dönemi 5 aylık ortalamasının 2 katının üzerinde seyretti.
16 MİLYAR LİRA HARCAMAYA RAĞMEN DOLAR/TL’DE ARTIŞ
30 Kasım’da 12,89 olan dolar/TL kuru dün de yüzde 0,42 yükselişle 16,46’yı aştı. 6 aylık dolar/TL kurunda artış, kur korumalı mevduat uygulamasına rağmen yüzde 27’yi aştı. Kur korumalı mevduat harcaması ise bu süreçte 16 milyar lira oldu.
İTO verilerine göre kasım ayında yüzde 24 olan İstanbul enflasyonu 6 ay sonra yüzde 87,4’e fırladı.
ASGARİ ÜCRET REEL OLARAK KASIMIN ALTINA DÜŞTÜ
2022 yılında ‘müjde’ olarak duyurulan asgari ücret, 6 ayda reel olarak geçtiğimiz yılın asgari ücreti olan 2 bin 825 TL’nin altına düştü. 2021 yılının kasım ayında 2 bin 825 TL olan asgari ücretin alım gücü, reel olarak 2022 yılı haziran ayında 4 bin 225 TL olan asgari ücretin altına düştü.
FAİZLER UÇTU
Kasım ayında yüzde 19,2 olan ihtiyaç kredisi faiz oranı, aynı banka için 2022 yılı haziran ayında yüzde 24,5’e çıktı. Buna bağlı olarak 20 bin TL kredi çeken yurttaşın ödeyeceği faiz toplamı da 3 bin 840 liradan 4 bin 896 liraya çıkmış oldu.
İŞSİZLİK ARTTI
Kasım ayında geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 21,9 olurken, mayıs ayında geniş tanımlı işsizlik yüzde 22,6’ya çıktı.
PMI ENDEKSİ ÜÇ AYDIR KÖTÜLEŞİYOR
Sanayi üretimine ilişkin öncü gösterge ola PMI endeksi, kasımda 52 iken, yükseldi. Kasımda manşet PMI 52 ile üst üste altıncı ay eşik değer 50’nin üzerinde gerçekleşirken, mayıs ayına gelindiğinde 49,2’ye düştü. PMI endeksi üç aydır 50’nin üzerinde seyrediyor.
PMI’ların 50’den büyük olması önceki aya kıyasla bir iyileşmeye ya da artışa işaret ederken 50’den küçük rakamlar önceki aya göre kötüleşme ya da düşüş olarak değerlendiriliyor.
Yıllık enflasyon ENAG’a göre yüzde 160,76, TÜİK’e göre 73,50 oldu
Mayıs ayı enflasyon verileri açıklandı. Aylık enflasyon ENAG’a göre yüzde 5,46, TÜİK’e göre yüzde 2,98 oldu. Yıllık enflasyon ise ENAG’a 160,76, TÜİK’e göre yüzde 73,50.
Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) mayıs ayına ilişkin enflasyon verilerini açıkladı.
ENAG hesaplamasına göre enflasyon mayısta aylık bazda yüzde 5,46 yıllık bazda yüzde 160,7 artış kaydetti.
En fazla aylık düşüş yüzde 0,41 ile haberleşmede, en fazla yükseliş ise yüzde 12,49 ile konut kaleminde gerçekleşti.
FİYAT İSTATİSTİKLERİ YAYIMLANMASINA BİR ANDA SON VERİLDİ
TÜİK, fiyat istatistiklerini yayımlamaya aniden son verdi. TÜİK 2003 yılından bu yana açıkladığı enflasyona esas madde fiyat listesini açıklamaktan vazgeçti. Böylece fiyatları kontrol etmenin yegane yolu ortadan kalktı. Gelişme “Karartma ve sansür” olarak değerlendirildi. Prof. Dr. Aziz Çelik, bu karartma nedeniyle “Çalışanlar ve emekliler bir çırpıda yüzde 9 az zam alacak” dedi.
TÜİK’E GÖRE YILLIK ENFLASYON YÜZDE 73,5
TÜİK’e göre ise mayısta enflasyon bir önceki aya göre yüzde 2,98, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 35,64, bir önceki yılın aynı ayına göre ise yüzde 73,50 oldu.
TÜİK verilerine göre yıllık en düşük artış yüzde 19,81 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla yüzde 27,48 ile eğitim, yüzde 29,80 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 37,74 ile sağlık oldu.
Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 107,62 ile ulaştırma, yüzde 91,63 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 82,08 ile ev eşyası oldu.
ALKOLLÜ İÇKİLER VE TÜTÜN, EĞLENCE VE KÜLTÜR, LOKANTA VE OTELLER ARTIŞIN EN YÜKSEK OLDUĞU KALEMLER
Ana harcama grupları itibarıyla 2022 yılı Mayıs ayında aylık bazda en az artış gösteren ana gruplar yüzde 0,41 ile eğitim, yüzde 1,49 ile haberleşme ve yüzde 1,61 ile sağlık oldu.
Buna karşılık, 2022 yılı Mayıs ayında artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 6,53 ile alkollü içkiler ve tütün, yüzde 6,15 ile eğlence ve kültür, yüzde 5,47 ile lokanta ve oteller oldu.
AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, 31 Mayıs’ta yaptığı açıklamada “(Vergileri) Devamlı artırıyoruz. Bundan dolayı da çok rahatsızlar. Hem suluda artırıyoruz hem sigarada artırıyoruz. Hayret! Aç, sefil geziyor ama rakıyı almaktan, birayı almaktan geri durmuyor” demişti.
144 TEMEL BAŞLIKTAN 130’UNDA ARTIŞ GERÇEKLEŞTİ
Mayıs 2022’de, endekste kapsanan 144 temel başlıktan 9’unun endeksinde düşüş gerçekleşirken, 5 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 130 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’de 2022 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 3,83, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 27,59, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 61,63 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 34,64 artış gerçekleşti.