FEDERAL KONSEY 2027 YILINA KADAR 3,6 MİLYAR TASARRUF
ETMEYİ HEDEFLİYOR
Kreşler, sosyal yardım, turizm, ulaşım, eğitim, kültür, uluslararası işbirliği, basın, spor, yönetim: herkes tasarruf yapmak zorunda kalacak. Sadece ordu bu tedbirlerden etkilenmeyecek. Federal Konsey 2027’ye kadar 3,6 milyar CHF ve 2030’a kadar 4,6 milyar CHF tasarruf etmeyi hedefliyor.
Federal Konsey tarafından yapılan açıklamada, Federal maliye bütçesinin kırmızı alarm verdiği ve bunun nedeninin, Parlamento’nun 19 Eylül günü yeniden onayladığı ordu ve özellikle de yaşlılık yardımı harcamalarındaki artış olduğu belirtiliyor. Federal Konsey dengeyi yeniden sağlamak için 20 Eylül günü, Eylül ayı başında sunulan Gaillard raporuna dayanan geniş kapsamlı bir tasarruf planı açıkladı. Önerilen 71 tedbirden 60’ını kabul etti.
Kesintilerin çoğu harcama kalemlerinde yapılacak, ancak gelirlerin arttırılması için de bir dizi tedbir planlanıyor. Bu kesinti programına rağmen harcamalar yılda %2’den fazla artmaya devam edecektir. Harcamalar 2023 yılında 80 milyardan 2027 yılında 91 milyara yükselecektir.
KREŞLER İÇİN YAKLAŞIK BİR MİLYAR FRANK
En büyük bedeli sosyal sektör ödeyecek. Aile dışı çocuk bakımına katkının kaldırılmasıyla Konfederasyon 2027 yılında 811 milyon, 2030 yılında ise 896 milyon tasarruf edecek. Hükümet bunun kantonlar için bir görev olduğunu savunuyor.
Konfederasyonun AVS/AHV’ye katkısı yeniden gözden geçirilerek uzun vadede 600 milyon CHF tasarruf sağlanması öngörülüyor. Bu, AVS/AHV harcamaları yerine KDV gelirleri temelinde hesaplanacaktır.
Entegrasyon politikası kapsamında öngörülen zorunlu tazminat 4 yıla indirilecek ve 250 milyon CHF tasarruf sağlanacak. Medya da kemer sıkmak zorunda kalacak. Federal Konsey basına yapılan dolaylı yardımları yarı yarıya azaltmayı planlıyor (25 milyon Avro daha az). Karayolu ve demiryolu fonlarına yapılan katkıların azaltılmasıyla 2030 yılına kadar 300 milyon Avro’nun üzerinde tasarruf sağlanacaktır.Federal Konsey uluslararası işbirliği harcamalarını 2030 yılına kadar dondurarak 313 milyon CHF tasarruf etmeyi hedefliyor. İklim politikasında da, özellikle binaların enerji yenilemesinde (400 milyon CHF) kesintiler planlanmaktadır.
Eğitim alanında, özellikle üniversite harçlarının iki hatta dört katına çıkarılması ve İsviçre Ulusal Bilim Vakfı’na yapılan katkının azaltılması yoluyla birkaç yüz milyon CHF tasarruf edilecek. Federal yönetimin 2028 yılına kadar 300 milyon CHF tasarruf etmesi gerekecektir. Bunun %60’ı personelden sağlanacaktır.
ORDU BU TEDBİRLERİN DIŞINDA KALDI
Federal Konsey, uzmanlar grubu tarafından önerilenin aksine, yaşlı işsizlere yönelik geçici yardımların (55 milyon) kaldırılmamasına karar verdi. Hemşire eğitimine yapılan 25 milyon CHF’lik katkı da devam edecek.
Uzmanlar grubu alternatif olarak ordu bütçesi konusunda harekete geçilmesini önermişti. Ancak Federal Konsey silahlı kuvvetler için herhangi bir tasarrufta bulunmadı. Parlamento 2025-2028 yılları için savunma harcamaları tavanını 4 milyar arttırdı.
EK GELİRLER
Son olarak, Federal Konsey gelirler konusunda da önlemler öneriyor. Buna göre, 2. ve 3. sütunlardan toplu para çekmeyi tercih eden kişiler artık emekli maaşı alanlara göre vergi avantajına sahip olmayacak. Bu sayede Konfederasyon yılda 220 milyon CHF, kantonlar ise yılda 60 milyon CHF gelir elde edecek.
Buna ek olarak, tarım ürünleri için tüm ithalat kotaları açık arttırmayla satılacaktır. Bu da Konfederasyon’a yılda 80 milyon CHF kazandıracak.
Federal Konsey gelirleri arttırmak için diğer önlemlerden vazgeçiyor. AVS/AHV için planlanan KDV artışlarından ve konaklama için özel oranın kaldırılmasından birkaç milyar ek gelir bekleniyor. OECD asgari vergisi yılda 1,5 ila 3,5 milyar Avro arasında gelir getirecektir.
Bazı tedbirlerin hala netleştirilmesi gerekmektedir. Ocak 2025 sonunda bir istişare prosedürünün başlatılması beklenmektedir. Bu kapsamda çeşitli kanunların da değiştirilmesi gerekmektedir.
TASARRUF’TA NEOLİBERAL YOL HARİTASI
Çok uluslu Syngenta’nın eski başkanı, şimdi ülkenin önde gelen işveren sendikası economiesuisse’nin başkanı Christoph Mäder, “Tasarruf yapmak zorundayız” “Bu Konfederasyon’un mali durumu“ diyor. Yani İsviçreli CEO’ların devasa ücretlerini azaltmaya hiç niyeti yok.
Federal Konsey tarafından harcama kesintileri önermekle görevlendirilen “uzmanlar grubunun” başkanı Serge Gaillard ise “Tek yapmamız gereken tasarruf etmek” diyerek Mäder ile mükemmel bir uyum içinde olduğunu ifade ediyor. 4 Eylül’de sunulan grubun önerileri kantonlar, siyasi partiler ve “sosyal ortaklar” ile tartışılacak.
Liberal-Radikal Meclis Üyesi Karin Keller-Sutter aylardır yeni bir kemer sıkma politikası çağrısında bulunuyordu. İsviçre Sendikalar Konfederasyonu’nun eski birinci sekreteri olan ve daha sonra SVP’li bakan Ueli Maurer’in sağ kolu haline gelen Serge Gaillard’ın önderliğinde hazırlanan rapor, Karin Keller-Sutter’in isteklerini karşılıyor.
“Uzmanlar” 2027’den itibaren yılda 4 ila 5 milyar tasarruf etmek için bir ana yol belirlediler: bütçesi artacak olan ordu hariç diğer tüm kamu görevlerinde tasarrufa gitmek.
Önerilen altmış önlem arasında şunlar yer alıyor: iklim dönüşümüne yönelik sübvansiyonlarda kesinti; Konfederasyonun AVS/AHV’ye yaptığı mali katkının azaltılması; kreşler için federal sübvansiyonun kaldırılması ve yaşlı işsizler için köprü aylığının (emeklilik yaşına yaklaşmış ve artık işsizlik yardımı alma hakkı olmayan kişilere yönelik destek ödemesi) ortadan kaldırılması; üniversitelerde öğrenim ücretlerinin iki katına çıkarılması ve sağlık sigortası primlerinin düşürülmesi için kantonlara ödenen katkı paylarının sınırlandırılması. Uluslararası işbirliği, kültür, mesleki eğitim, genç mültecilerin entegrasyonu ve toplu taşımada yapılacak kesintiler de cabası.
Önerilen eylem planı ile ilgili tartışmalar devam ediyor. İlk olarak, kamu maliyesinin durumu son derece olumludur: 2006 yılından bu yana Konfederasyon ve Kantonlar on milyarlarca frank tutarında fazla vermiştir. İkinci olarak, nüfusun en zengin kesimi daha da zenginleşmeye devam ediyor. 2014 ve 2024 yılları arasında İsviçreli hissedarlar 444 milyar kârdan pay almışlardır.
Gaillard raporu, bu ayrıcalıklı kişilerden küçük bir katkıda bulunmalarını istemek yerine, düşük gelirliler, emekliler ve güvencesiz emekçi sınıflar üzerinde ağır bir yük oluşturacak önlemleri tercih ediyor. Bu önlemlerin kısmen uygulanması bile sosyal eşitsizlikleri daha da arttıracak ve iklim sorununa çözüm bulma olasılığını ortadan kaldıracaktır.
Bu önyargı, Federal Konsey ve işverenlerin önümüzdeki birkaç yıl içinde dayatmak için ellerinden gelen her şeyi yapacakları bu yol haritasının ultra liberal ve gerici doğasını vurgulamaktadır. (Arkadaş)