14 Haziran İsviçre’de kadın emekçilerin mücadelesi açısından önemli bir gün. Emekçi kadınlar gerçek eşitlik için taleplerini bir kez daha sokaklara taşıyacaklar, eşit değerdeki işe eşit ücret talebini dile getirecekler. Bu yılki etkinliklere damgasını vuracak olan konu kadınların emeklilik yaşının yükseltilmesine karşı mücadele olacak. Emeklilik reformu 21 ile kadınların emeklilik yaşı 65’e yükseltilmek isteniyor. Göçmen kadınlar ise, hem kadın, hem de göçmen olarak maruz kaldıkları çok yönlü ayrımcılığa karşı taleplerini 14 Haziran’da dile getirecekler. Herkes için eşit hak ve fırsatların olduğu, ayrım gözetmeyen, dayanışmacı bir toplum olabilmesi için kadınlar bir araya gelecekler.
İlk kadın grevinin talepleri
Ülke çapındaki ilk kadın grevi 14 Haziran 1991 yılında beş yüz bin kadının katılımıyla gerçekleşmişti. Grevin sloganı “Kadınlar isterse her şey durur”du. Kadın emekçilerin, iş yerindeki ve evdeki gücünü göstermek için İsviçre genelinde aynı saatte başlatılan grevleri İsviçre tarihine damgasını vurdu ve kadının gücünü gösterdi. Grevin talepleri; 1981 yılından beri anayasada yer alan kadın erkek eşitliğinin uygulamaya konulması, eşit işe eşit ücret, ev işlerinin eşitsiz bölüşümünün son bulması ve karşılıksız emeğin (çocuk-yaşlı ya da yakınların bakımı, ev işi vb.) kadınların omuzlarından alınması, hamileliğin hastalık olarak görülmemesi (bu nedenle kadınlar daha fazla hastalık sigortası ödüyordu) vb. taleplerden oluşuyordu.
2022 Kadın Grevi
Bugünkü kadın grevinin talepleri ne yazık ki hala kısmen 1991 yılındaki taleplerle aynı. Hala eşit işe eşit ücret talep ediliyor sözgelimi. (İsviçre’de kadınlar, erkeklerden yaklaşık yüzde 20 daha düşük ücret alıyor). Bu eşitsizlik pandemi nedeniyle daha da artarak, yüzde 22, 23 seviyesine yükseldi. Ayrımcılık, cinsel taciz, ev-bakım işinde eşit bölüşüm ve adil ücretlendirme, eğitimde eşitlik de diğer talepler arasında. Kadınlar ücretsiz kreş talebini ve göçmen kadınlar eşlerinden bağımsız oturum hakkını ve diplomalarının tanınmasını bugün daha cesurca talep edebiliyorlar. Mücadelemiz toplumdaki eşitsizliğe, sorunlara karşı diyen kadınlar, bu yılda “cinsiyet ayrımcılığını, şiddeti, ırkçılığı, yoksulluğu, kısıtlamaları yok etmek için bir araya geliyorlar.
Daha fazla emekli maaşı
Kadınlar düzensiz çalışma saatleri, çocuk bakımı nedeniyle uzun bir süre iş yaşamından uzak kalıyor, düşük ücret aldığı için de emekli maaşları düşük. Göçmen kadınlar başta olmak üzere birçok kadın zor işlerde çalışıyor. Evdeki ücretsiz bakım işinin çoğunu kadınlar üsteleniyor ve bu nedenle birçok kadın 60 yaşına kadar ruhsal ve fiziksel olarak yıpranıyor. Bu nedenle kadınların emeklilik yaşının arttırılmasını isteyen emeklilik reformu 21’e HAYIR deniliyor. Emekli maaşlarımız bugün zaten çok düşük! Patronlarımız gibi erken emekli olmayı göze alamayız diyen kadınlar, daha fazla emekli maaşı talep ediyor.
Ev emekçilerine daha fazla sayı
Evdeki çocuk bakımı, hasta ve yaşlı bakımı, temizlik gibi birçok işi yapan kadınlar, emeklerine daha fazla saygı duyulmasını istiyorlar. Kadınlara “aman sen ne yaptın sabahtan akşama kadar evdesin, keyfin yerinde” diyenler kadınların ruhsal ve fiziksel yorgunluğunu görmemezlikten geliyorlar, emeklerine saygı duymuyorlar. Uluslar arası Çalışma Örgütü İLO kadınların ücretsiz ev içi emeğe verilen zamanı günlük 4.Saat 25 dakika olarak hesaplıyor. Bu hesaplara dayanarak bakarsak eviçi kadın emeği milli gelire en az %25 katkı sağlıyor. Ancak kadının bu emeği ne maaşına, ne de emekliliğine tam olarak yansımıyor. 1991 de yapılan 14 Haziran Grevinin ardından sadece, kadının çocuk bakımı kısmen emekli maaşına olumlu yansıdı. Ancak bu kesinlikle yeterli değildir.
14 Haziran’da Kadın Mücadelesi Güçlenecek
Sendikalar, kadın örgütleri, dernekler, çeşitli siyasi partiler kadın emekçilerin taleplerini savunan ve toplumsal değişim için mücadele eden kurumlar bu 14 Haziran’da da kadınların haklı taleplerinin sokağa, parlamentoya taşınması için çalışmalar yürütüyorlar. Bu yılki 14 Haziran etkinlikleri, 2023 Haziran ayında yapılması planlanan güçlü bir Kadın Grevi için de hazırlık olacak. İsviçre’nin birçok bölgesinde, gündüz stant, bilgilendireme ve kültürel etkinlikler ve akşam saat 18’ de de yürüyüşler, mitingler yapılacak.
14 Haziran İsviçre’de kadın emekçilerin mücadelesi açısından önemli bir gün. Emekçi kadınlar gerçek eşitlik için taleplerini bir kez daha sokaklara taşıyacaklar, eşit değerdeki işe eşit ücret talebini dile getirecekler. Bu yılki etkinliklere damgasını vuracak olan konu kadınların emeklilik yaşının yükseltilmesine karşı mücadele olacak. Emeklilik reformu 21 ile kadınların emeklilik yaşı 65’e yükseltilmek isteniyor. Göçmen kadınlar ise, hem kadın, hem de göçmen olarak maruz kaldıkları çok yönlü ayrımcılığa karşı taleplerini 14 Haziran’da dile getirecekler. Herkes için eşit hak ve fırsatların olduğu, ayrım gözetmeyen, dayanışmacı bir toplum olabilmesi için kadınlar bir araya gelecekler.
İlk kadın grevinin talepleri
Ülke çapındaki ilk kadın grevi 14 Haziran 1991 yılında beş yüz bin kadının katılımıyla gerçekleşmişti. Grevin sloganı “Kadınlar isterse her şey durur”du. Kadın emekçilerin, iş yerindeki ve evdeki gücünü göstermek için İsviçre genelinde aynı saatte başlatılan grevleri İsviçre tarihine damgasını vurdu ve kadının gücünü gösterdi. Grevin talepleri; 1981 yılından beri anayasada yer alan kadın erkek eşitliğinin uygulamaya konulması, eşit işe eşit ücret, ev işlerinin eşitsiz bölüşümünün son bulması ve karşılıksız emeğin (çocuk-yaşlı ya da yakınların bakımı, ev işi vb.) kadınların omuzlarından alınması, hamileliğin hastalık olarak görülmemesi (bu nedenle kadınlar daha fazla hastalık sigortası ödüyordu) vb. taleplerden oluşuyordu.
2022 Kadın Grevi
Bugünkü kadın grevinin talepleri ne yazık ki hala kısmen 1991 yılındaki taleplerle aynı. Hala eşit işe eşit ücret talep ediliyor sözgelimi. (İsviçre’de kadınlar, erkeklerden yaklaşık yüzde 20 daha düşük ücret alıyor). Bu eşitsizlik pandemi nedeniyle daha da artarak, yüzde 22, 23 seviyesine yükseldi. Ayrımcılık, cinsel taciz, ev-bakım işinde eşit bölüşüm ve adil ücretlendirme, eğitimde eşitlik de diğer talepler arasında. Kadınlar ücretsiz kreş talebini ve göçmen kadınlar eşlerinden bağımsız oturum hakkını ve diplomalarının tanınmasını bugün daha cesurca talep edebiliyorlar. Mücadelemiz toplumdaki eşitsizliğe, sorunlara karşı diyen kadınlar, bu yılda “cinsiyet ayrımcılığını, şiddeti, ırkçılığı, yoksulluğu, kısıtlamaları yok etmek için bir araya geliyorlar.
Daha fazla emekli maaşı
Kadınlar düzensiz çalışma saatleri, çocuk bakımı nedeniyle uzun bir süre iş yaşamından uzak kalıyor, düşük ücret aldığı için de emekli maaşları düşük. Göçmen kadınlar başta olmak üzere birçok kadın zor işlerde çalışıyor. Evdeki ücretsiz bakım işinin çoğunu kadınlar üsteleniyor ve bu nedenle birçok kadın 60 yaşına kadar ruhsal ve fiziksel olarak yıpranıyor. Bu nedenle kadınların emeklilik yaşının arttırılmasını isteyen emeklilik reformu 21’e HAYIR deniliyor. Emekli maaşlarımız bugün zaten çok düşük! Patronlarımız gibi erken emekli olmayı göze alamayız diyen kadınlar, daha fazla emekli maaşı talep ediyor.
Ev emekçilerine daha fazla sayı
Evdeki çocuk bakımı, hasta ve yaşlı bakımı, temizlik gibi birçok işi yapan kadınlar, emeklerine daha fazla saygı duyulmasını istiyorlar. Kadınlara “aman sen ne yaptın sabahtan akşama kadar evdesin, keyfin yerinde” diyenler kadınların ruhsal ve fiziksel yorgunluğunu görmemezlikten geliyorlar, emeklerine saygı duymuyorlar. Uluslar arası Çalışma Örgütü İLO kadınların ücretsiz ev içi emeğe verilen zamanı günlük 4.Saat 25 dakika olarak hesaplıyor. Bu hesaplara dayanarak bakarsak eviçi kadın emeği milli gelire en az %25 katkı sağlıyor. Ancak kadının bu emeği ne maaşına, ne de emekliliğine tam olarak yansımıyor. 1991 de yapılan 14 Haziran Grevinin ardından sadece, kadının çocuk bakımı kısmen emekli maaşına olumlu yansıdı. Ancak bu kesinlikle yeterli değildir.
14 Haziran’da Kadın Mücadelesi Güçlenecek
Sendikalar, kadın örgütleri, dernekler, çeşitli siyasi partiler kadın emekçilerin taleplerini savunan ve toplumsal değişim için mücadele eden kurumlar bu 14 Haziran’da da kadınların haklı taleplerinin sokağa, parlamentoya taşınması için çalışmalar yürütüyorlar. Bu yılki 14 Haziran etkinlikleri, 2023 Haziran ayında yapılması planlanan güçlü bir Kadın Grevi için de hazırlık olacak. İsviçre’nin birçok bölgesinde, gündüz stant, bilgilendireme ve kültürel etkinlikler ve akşam saat 18’ de de yürüyüşler, mitingler yapılacak.
Emine Sarıaslan