Yoksulluğun artması karşısında sol güçler ve Vaud kantonu sendikaları, saat başına brüt 23 frank olarak belirlenen bir kanton asgari ücreti talebiyle iki girişim başlattı. Girişimcilerin her bir metin için 12.000 imza toplamak üzere Eylül ayına kadar süreleri var
2023 yılından kalma 23 franklık bir madeni para ve üzerinde şu sözler yer alıyor: “Onurlu bir şekilde yaşayın”. Vaud kantonu’nda kantonal asgari ücret için birleşik komitenin bir görselinde bu ibare yazılı.
12 Mayıs’ta Lozan’da basın önünde bir araya gelen sendikalar, örgütler ve sol partiler saat başına brüt 23 frank asgari ücret talebiyle kampanya başlattılar. Bu rakam, sağlık sigortası ve kira maliyetlerine göre hesaplanmış ve kanton içindeki farklı gerçeklikler göz önünde bulundurulmuş. Kampanyayı başlatanlara göre Neuchâtel, Jura, Ticino, Basel-Stadt ve Cenevre kantonlarında hâlihazırda uygulanan bu tür bir tedbirin başarısı, böyle bir girişimin başlatılması için uygun zemin oluşturdu. Zürih, Winterthur, Valais ve Fribourg da benzer bir süreç içindeler.
Vaud kantonunda başlatılan, biri ilkenin Anayasa’ya yerleştirilmesini, diğeri ise bir uygulama yasası oluşturulmasını amaçlayan bu iki girişim, yoksul işçilerin, özellikle de kadınların sayısının arttığı bir ortamda gerçekleşiyor. Sosyalist Ulusal Konsey Üyesi Samuel Bendahan eşitsizliklerin devam ettiğine dikkat çekiyor: enflasyon düşük gelirlileri daha fazla vuruyor ve onlar da daha düşük zamlar alıyor. Dahası, artan kiralar ve elektrik ücretlerinden yüksek gelirlilere (ev sahibi olma olasılıkları daha yüksek) kıyasla daha fazla etkileniyorlar. “Üretkenlik artarken, yaratılan bu değer, onu üretenleri ödüllendirmemiştir. Hızla artan, en zenginlerin gelirleridir. Bu da servetin kötü dağılımının bir kanıtıdır” diyen ekonomist, 64 araştırmanın asgari ücretin verimlilik artışına da olanak sağladığını gösterdiğini, çünkü çalışanlar arasında daha az iş devri ve daha fazla motivasyon olduğunu vurguluyor. Bu önlem aynı zamanda ücretlerin düşürülmesi ve haksız rekabetle mücadele için de bir kaldıraç görevi görüyor.
Vaud halkı 2011 yılında asgari ücret ilkesini kıl payı reddetmiş olsa da, savunucularına göre bugün durum çok farklı. Girişimi destekleyen İsviçre Sendikalar Birliği Başkanı Pierre-Yves Maillard “Diğer kantonlardaki tam ölçekli deney, barış adaleti olarak görevini yerine getirdi. İşsizlik Cenevre’de bile düştü,” diyor. Birleşik komitenin eş başkanı ve Unia Vaud’un bölge sekreteri Arnaud Bouverat ise şunları ekledi: “Özellikle otel ve restoran sektöründeki işgücü sıkıntısı bağlamında, ücret konusu çok önemlidir. Vaud’da aile yardımları gibi sosyal politika önlemlerinin yanı sıra toplu iş sözleşmelerine rağmen, kantonda nüfusun %10’unun düşük ücret aldığını (3930 frankın altında) vurguladı.
Kadınlar için önlem
Birleşik komitenin eş başkanı ve Ensemble à gauche temsilcisi Gabriella Lima, asgari ücretin kadın karakterinde ısrar ediyor. “Kadınlar aynı iş için neredeyse %20 daha az kazanmaktadır. Bu durum, kadınların sağlık, sosyal ve perakende sektörlerinde düşük ücretli işlerde çalıştırılması ve bunun sonucunda emekli olduklarında daha da güvencesiz hale gelmeleriyle daha da artmaktadır. Bu nedenle bir ücret tabanının getirilmesi eşitlik için güçlü bir önlemdir”. Renens’in POP/PDA’li belediye meclis üyesi Elizabete Cunha da bu girişimin çok yüksek sayılarda düşük ücretli işlerde çalışan yabancı nüfus için önemine dikkat çekiyor. Yeşiller Milletvekili Rebecca Joly ise “işverenlerin eksikliklerini telafi etmenin topluma düşmediğini” belirtirken “sosyal adalet olmadan iklim adaletinin sağlanamayacağına” dikkat çekiyor.
Pierre-Yves Maillard ayrıca Federal Mahkeme’nin Neuchâtel asgari ücretinde kamu yararının ekonomik özgürlükten daha öncelikli olduğu yönündeki kararının önemini vurguluyor. Bağlayıcı ulusal TİS ücretlerinin asgari ücretlerden öncelikli olmasını talep eden ve parlamentonun her iki kanadında da az farkla kabul edilen Ettlin önergesine ilişkin olarak ise süreç henüz başlangıç aşamasında. USS/SGB Başkanı “Federal Konsey’in istişare için bir yasa taslağı sunması bekleniyor. Üç ya da dört yıl içinde, eğer kabul edilirse, referanduma gidilecek,” diye açıklıyor.
Komşu kantonlarda olduğu gibi, meslek eğitiminin bir parçası olarak çıraklar, stajyerler, yeterlilik veya yeniden entegrasyon ve tarım için istisnalar yapılacak. Bu sektörde, standart iş sözleşmesi ücretleri belirlemeye devam edecektir. Ancak, asgari ücrete uygulanan endekslemeyi takip etmesi gerekecektir. Vaud girişimcilerinin 12,000 imza toplamak için 12 Eylül’e kadar süreleri var. (Arkadaş)