EFAS’IN BİLANÇOSU: HASTANELER BORÇ BATAĞINDA
KVG/LAMal ‘ın son revizyonu, hastaneler arasındaki rekabet, artan primler ve bakım kalitesindeki bozulma ile kamu sağlık sistemi için bir felaket oldu. Sağlık sigortası şirketlerinden oluşan lobi şimdi yeni bir reformla yeniden sahneye çıktı.
21 Aralık 2007 tarihinde KVG/LAMal’ın hastanelerin finansmanını da kapsayan önemli bir revizyonu Parlamento tarafından kabul edildi. Revizyonu destekleyenler daha verimli hastaneler, daha etkin hizmetler, artan maliyetlerin frenlenmesi ve hatta hastalar için optimize edilmiş tedavi süreçleri vaat ediyorlardı.
O zamandan beri hastaneler günlük bazda değil, vaka bazında finanse ediliyor. Bu revizyon aynı zamanda kantonları devlet hastaneleri ile özel klinikleri eşit şartlarda tedavi etmeye zorlayan bir değişikliktir. Bu revizyonla getirilen hastane rekabeti, harcamaların kontrol altına alınmasına yardımcı olmayı amaçlıyordu… 12 yıl sonra, ortaya çıkan bulgular çok çarpıcı.
KAMU HASTANELERİ AÇIK VERİYOR
– HFR – Hôpital de Fribourg: Yönetim, HFR’nin faaliyetlerinin artmasına rağmen 2025 yılına kadar 15 milyon CHF, 2028 yılına kadar ise 60 milyon CHF tasarruf yapılacağını açıkladı.
– RHNE – Hôpital de Neuchâtel: 2024 bütçesinde 14 milyon açık. Hastane yönetiminin açıklamasına göre, “Art arda dördüncü kez ortaya çıkan bu bütçe açığı, son derece yüksek faaliyet seviyelerine rağmen maliyetleri karşılamayan ücretler ile kronik yetersiz finansmanın bir sonucudur”.
– HVS – Valais hastaneleri: 2023’te 11.3 milyon açık, aynı eski hikâye: artan faaliyetlere rağmen gelirler giderleri karşılamıyor.
– HUG – Cenevre Üniversite Hastaneleri: 22.7 milyon frank açık, kanton bu hastaneleri kurtarmak için devreye giriyor.
– CHUV – Vaud Kantonu Üniversite Hastanesi: 24.8 milyon CHF açık, kanton müdahalesi ile kurtarıldı.
– KSSG – St. Gallen Kanton Hastanesi: 117 personel işten çıkarıldı ve bütçede 16,1 milyon CHF tasarruf yapıldı. Bu önlemlere rağmen St. Gallen Kanton Hastanesi 2023 yılında 25,5 milyon CHF açık verdi. St. Gallen’in diğer hastaneleri 2024 yılı için 13.1 milyon CHF zarar öngörüyor.
– KSA – Aargau Kanton Hastanesi: 2023 mali yılı için dengeli bir bilanço, ancak kantondan alınan acil kredi sayesinde kanton hastanesi 2023 baharında iflastan kurtarılmak zorunda kaldı.
– Insel-Spital – Berne Kanton Hastanesi: Insel Grubu 2023 yılında 112,7 milyon açık vermişti ve 2024 yılında daha büyük bir açık beklemektedir. İki hastanenin kapatılmasına rağmen, 2025 yılı için 110 milyon tasarruf ve 120 işten çıkarma planlanmaktadır.
– UAFP – Basel’deki FELIX PLATTER Üniversitesi Geriatri Servisi (yaşlı bakımı): 2022 yılında 100 milyon CHF zarar kaydetmiştir.
– UPD – Berne’deki Üniversite Psikiyatri Hizmetleri: 2023 yılında 21.9 milyon açık kaydedilmiştir. Kasım ayı ortasında UPD, kantondan 25 milyon CHF kredi aldı ve bu kredi alınmasaydı personel maaşları ödenemeyecekti.
– USB – Basel Üniversite Hastanesi 2023 yılında yaklaşık 50 milyon CHF zarar kaydetti.
– KSBL – Basel-Landschaft Kanton Hastanesi: 2023 yıllık hesaplarında 24.8 milyon açık görünüyor. Sessiz sedasız ve sendikalara danışılmadan 70 tam zamanlı personel işten çıkarıldı. Önümüzdeki yıllarda daha büyük çaplı işten çıkarmaların yaşanmasından endişe ediliyor. 2012’den bu yana her on çalışandan biri işten çıkarılmış durumda.
Kamu ve sübvanse edilen hastane sektöründe açıklar ve işten çıkarmalar artık gündemde. Hastane işletme maliyetlerinin yaklaşık %77’sini personel giderleri oluşturmaktadır. Sonuç olarak, tasarruflar personelin sırtından yapılmaktadır. Çünkü devamsızlıkların (hastalık, kaza, doğum izni) ve emeklilerin yerini doldurmamak, maaşları endekslemeyi reddetmek, ödenekleri dondurmak vb. uygulamalarla tasarruf yapılıyor. Sonuç olarak, kalan personel üzerinde maksimum baskı oluşuyor ve bu personel de ya işinden oluyor ya da mesleği bırakıyor.
EFAS reformundan bu yana aynı dönemlerde sağlık sigortası primleri ortalama olarak %26’dan fazla artmıştır!
Sonuç olarak, primlerdeki keskin artışa rağmen 2007’de verilen sözlerin hepsi bir kenara bırakıldı. Hastane yönetimleri tasarruf yapmaya odaklanmış durumda ve kantonlar da hastane yönetiminin sorumluluğunun arkasına saklanıyor… Hastanelerin çatı kuruluşu H+, kâr amacı güden klinikleri de temsil ettiği için tüm reformları onaylıyor.
Sonuç: 2007 reformunun dayattığı rekabet, sigorta primlerini artırdı ve kamu hastane sistemini parçaladı.
23 Aralık 2023 tarihinde Parlamento, KVG/LAMal için yeni bir reform olan EFAS’ı (hizmetlerin tek tip finansmanı) kabul etti. Hastanelerin çatı kuruluşu H+, kantonların çoğunda olduğu gibi bu reformu 2007’de yaptığına benzer şekilde yine aynı argümanlarla destekliyor: EFAS, tek tip finansman yoluyla sistemi basitleştirecek. Kamu sektörü hastane yöneticilerinin kendilerine sorması gereken soru, EFAS’ın hastane tarifelerinin ve/veya kanton fonlarının artırılmasına izin verip vermeyeceği ve böylece kamu sektörü hastanelerinin misyonlarını yerine getirmelerini sağlayıp sağlamayacağıdır. Cevap yasa metninde yer almaktadır.
EFAS, ne yatarak tedavi ne de ayakta tedavi tarifelerini değiştirmemektedir. EFAS, 2007 reformu ile aynı amacı gütmektedir: sağlık sektörünü daha da özelleştirmek. Hastane yönetimleri, kamu hizmetini baltalayacak reformları desteklemek yerine, sorumluluklarını üstlenmeli ve nihayet sağlık emekçileri için onurlu çalışma koşulları ve kaliteli bakımı garanti altına alacak adımları atmalıdır. (Arkadaş)