Kadınların emeklilik yaşının 65’e yükseltilmesine karşı başkent Bern’de bir araya gelen binlerce kişi AVS 21 Reformunu protesto etti.
Pandemiden bu yana ilk kez, 18 Eylül 2021 Cumartesi günü AVS emeklilik reformuna karşı; Bern’de yaklaşık yirmi bin kişi toplandı. Gösteri USS İsviçre Sendikalar Birliği ve Travail Suisse sendikası tarafından düzenlendi. Kadın Grevi ve siyasi partilerden kollektifler de eyleme katılım çağrısında bulunmuşlardı. Genelde olduğu gibi bu kez de, katılım büyük çoğunlukla İsviçre Fransız kesimi ile Ticino bölgesi oldu, Zürich ve Bern gibi büyük bölgelerden katılım düşüktü. Verilen izine göre, toplantı tren istasyonuna yakın Schützenmatte meydanında başladı. Katılımcılar çoğunlukla kadındı.Aynı zamanda birçok erkek de eski şehirden Federal Meydan’a kadar yürüdü.Pankartlarda şu ifadeler yer aldı: “Eşit iş, eşit ücret, o zaman sadece eşit emeklilik yaşı” veya “AVS-21: eşit emeklilik”
Parlamentonun AVS’yi reforme etmek için aldığı kararlar, özellikle kadınların emeklilik yaşı konusunda kararlar eleştirildi. Konuşmacılar, uzun yıllar zorlu bir işte çalıştıktan sonra, fazladan bir yıl çalışmanın çoğu zaman mümkün olmadığını hatırlattılar. Çeşitli sendika ve kitle örgütlerinin slogan ve taleplerinin formüle edildiği pankartlar arasında “Eşit işe eşit ücret/ancak o zaman eşit emeklilik yaşı!” gibi talepler içeren pankartların yanı sıra “Kâr yerine gerçek sosyalizm” pankartı dikkat çekiciydi. Mitinge kitlesel olarak katılan İsviçre Demokratik İşçi Dernekleri Federasyonu(DİDF) üyelerinin oluşturduğu kortejin hemen ardından yürüyen, İsviçreli sol örgütler arasında yer alan “Sosyalizm İçin Hareket”in korteji ilgi çekiciydi ve sistemli olarak politik sloganlarla yürüyüş kitlesinde sempati yarattılar.
İsviçre Merkez Bankası (BNS) yardım etmeli
Federal Meydan’da USS Başkanı Pierre-Yves Maillard ve PSS İsviçre Sosyalist Partisi Eş Başkanı Mattea Meyer gibi politikacılar konuştu.Mattea Meyer, ‘’Çalışma saatlerinin bir gün erkekler ve kadınlar arasında eşit olacağının kendisi için açık olduğunu’’ vurguladı.
‘’Ama şimdi uzun ve çok çalışarak, daha sonra emekli olacak annelerimizle ilgili 65 yaşında emeklilik ; herkes için uzatılmış bir emeklilik yaşına açılan bir kapıdır.’’ dedi.
Pierre-Yves Maillard, ’’İsviçre Ulusal Bankası’nın (BNS) milyarlarca rezervi olduğunu, bu paranın AVS reformunu finanse etmek için kullanılabileceğini’’ söyledi.
Unia Kadın Komisyonu Başkanı Eleonora konuşmasında şunları ifade etti:
“Özellikle kadınların bedelini ödeyeceği bu reforma açıkça HAYIR diyoruz. Çünkü kadınlar -işçiler, öğrenciler, ev kadınları, anneler, emekliler- hayatları boyunca hastalıklı bir sistemin ayrımcılığına maruz kalıyorlar. Eşit olmayan ücretler, doğum izni sırasında işten çıkarmalar, ücretsiz bakım işleri – bunlar kadınların çalışma yaşamında karşılaştıkları sorunlardan sadece birkaçı. Ve şimdi AVS 21 reformuyla başka bir fedakârlık yapmaları isteniyor”
Kadınlara üçte bir daha az emekli maaşı
Çeşitli meslek dallarından ve İsviçre’nin her yerinden çok sayıda işçide, toplanan kalabalığa seslerini duyurdu. Kadınlar için emeklilik yaşının yükseltilmesi ve AVS’nin düşürülmesi durumunda karşılaşacakları somut zorlukları anlattılar. ‘’Sorun sadece emeklilik reformunda değil, genelde tüm sosyal haklarda kısıtlamalar yapılıyor’’ diye vurguladılar!
Konuşmacılar, zor ve yorucu çalışmanın ardından bakım ve destek işlerinde uzun yıllar geçirdikten sonra, fazladan bir yıl çalışmanın; çoğu zaman mümkün olmadığını belirttiler.
Organizatörler gösteri çağrılarında; ‘’Kadınların halen erkeklerden yaklaşık üçte bir daha az emekli maaşı aldıklarını ve kadınların yakınlarına bakma ve onlara yardım etme işlerinin çoğunu üstlendiklerini, ancak bu iş ücretsiz olduğundan emekli maaşlarının hesaplanmasında yeterince dikkate alınmadığını’’ hatırlattılar .
Sendikalar ise, ‘’Kadınların, hayatları boyunca çalışsalar da, emeklilik yaşlarında genellikle çok düşük emekli maaşları aldıklarını, Parlamento’nun kadınların emekli maaşlarını iyileştirmek yerine, emeklilik yaşını artırarak bunun tam tersini planladığını, emekli maaşlarında kadınların aleyhine bir azalma olduğunu, kadınların emekli maaşlarının erkeklerin maaşlarına oranla üçte bir daha az olduğu’ndan yakınıyor.
İki federal parlemento arasında, görece anlaşmazlıklar..
Emeklilik reform tasarısı, federal hükümet ve her iki parlemento tarafından, bu yıl gündemde tutularak, yeni referandumların önünün açılması amaçlanıyor..Reform, 2004 ve 2017 yıllarında da referandum konusu olmuştu, fakat İsviçre halkı kabul etmemişti. Şimdi bu konu, Parlamento ve ulusal Hükümet tarafından tekrar halkın önüne getirilmek isteniyor.
Her iki Federal Mecliste bu yıl, kadınların emeklilik yaşını 65’e yükseltmeye karar verdi. Ancak bu toparlanmadan ilk etkilenecek olan, kadınlara yönelik tazminat önlemleri konusu; Parlamento’yu bölmeye devam ediyor. Bu hafta Kantonlar Meclisi reformu değerlendirdi. Ulusal Meclise kıyasla, reformun yürürlüğe girmesinden sonra ilk emekli olacak ve emeklilik yaşının 65’e yükseltilmesinden en çok etkilenecek kadınları; daha fazla desteklemek istiyor. Dosya Ulusal Meclise geri gönderiliyor..
Ali Korkmaz / Bern