Berna Utkutağ
Müslime Karabatak
“İsviçre’de kendi anadilimde kitaplara ulaşmak istiyorum ama nerede bulacağımı bilemiyorum.” diyenlerdenseniz, sizi Globlivres’e davet edelim. Globlivres sorumlularından Emine Durmaz ile yaptığımız söyleşide kütüphanenin yola çıkış hikayesi ve bugün geldikleri noktayı okuyacaksınız. Renens’deki bir sokak arasında bulunan bu kütüphanede aklınıza gelebilecek her dildeki kitabı bulabileceğiniz gibi, çocuğunuz ya da kendiniz için farklı etkinlikleri de keşfedebilirsiniz. Detaylı bilgilere www.globlivres.ch/fr/ adresinden Globlivres’e ulaşabilirsiniz.
Renens’e yakın yaşamayan ama böyle bir kütüphanenin özlemini duyanlar, hiç üzülmeyin! İsviçre’de Globlivres’e benzer başka kütüphaneler de var. İşte o kütüphaneler ve adresleri:
Baden : Global BIB
Basel : JUKIBU
Bellinzona :BISI
Bern: Interkulturelle Bibliothek Zentrum 5
Chur : vossa lingua
Fribourg : LivrEchange
Genève : CIC Centre d’intégration Culturelle
Luzern : Treffpunkt Interkulturelle Bibliothek
Monthey : A TOUS LIVRES
Neuchâtel : Bibliomonde
Olten : IKUBO
Sion : L’Ardoise
Winterhtur : Integrationbibliothek ib
Zurich : Kanzbi-
interkulturelle Bibliothek für Kinder und Jugendliche
Zurich : Pestalozzi- Bibliothek Hardau PBZ
Globlivres kütüphanesi hangi fikirle doğdu? Bugüne kadar nasıl bir gelişim süreci yaşadı? İsviçre’nin başka yerlerinde de böyle kütüphaneler var mı?
Globlivres kütüphanesi, üç değişik ülkeden olan genç annelerin inisiyatifiyle 1988 yılında İsviçre’nin ilk kültürlerarası kütüphanesi olarak Renens’de kuruldu. İlk açtıklarında kendi dillerinde olan çocuk kitapları ve Bibliomedia’dan kiraladıkları toplam on dilden 500’e yakın kitaplarla yola çıktılar. Şu an İsviçre genelinde 20 tane buna benzer kütüphane var.
Toplamda kaç dilde kitap var? Kitap seçimini nasıl yapıyorsunuz? Kitap bağışı yapılabiliyor mu?
Toplam 283 dilden 35000 kitap var. Kitap seçimini okuyucularımızın ihtiyaç ve isteğine göre temin ediyoruz. Kitap bağışını kabul ediyoruz (tabii ki güncel olması şartıyla).
Kütüphanede çeşitli etkinlikler de düzenliyorsunuz, bunlardan da bahseder misiniz? Bu etkinliklere katılmak için koşullar nedir?
Düzenli olarak yaptığımız etkinlikler:
“Né pour lire”: 0-5 yaş grubu çocuklar için her ayın ilk çarşambası sabah 9:30 – 10:30 arası yapılıyor. Fransızca ve katılan anne-babaların çocuklarıyla konuştukları dillerle; tekerlemeler, parmak oyunları, hikayeler, şarkılar ve oyunlarla yapılan bir aktivitedir. Katılım için bir ödeme yapılmıyor. Bu yaş grubu çocukları olanlar katılabilir.
“Çocuklar için masal günü”: Her ayın son çarşambası saat 15-16 arası bir masal anlatan kişi (masalcı) tarafından yapılan bir aktivite. Sadece Fransızca yapılıyor. 4 yaştan itibaren herkese açık. Bunun için ödeme yapılmıyor.
“Chez nous chez vous”: Yetişkinler için, her pazartesi saat 19-21 arası; her salı sabahı saat 9:30-10:30 arası (0-5 yaş grubu çocukları olan, çocuklarıyla gelebiliyorlar); ya da her perşembe saat 13-14:30 arası. Bu aktivitenin amacı; Fransızca öğrenen ya da öğrenmiş ama konuşmakta zorluk çeken yetişkinlerin, Fransızcasını konuşma olarak pratikleştirmesi içindir. Her dönem (Eylül- Aralık ve Ocak-Haziran) sadece kayıt için 10fr. ödeniyor.
Okuma günleri: Genelde yazarları davet ediyoruz. Örneğin; 2020 yılı Ekim ayında Suzan Samancı’yı davet etmiştik.
“Ecrivain public”: Ayda iki pazartesi iki kişinin yapmış olduğu aktivite. Fransızca yazmakta zorlanan herkese açık. CV, resmî mektuplar, özgeçmişler, iş ilanları yazmanıza, anketleri doldurmanıza vb. yardımcı oluyorlar. Ücretsiz. 021 635 02 36 numaralı telefondan randevu alınması şart.
Türkiye kökenlilerin kütüphaneyle ilişkileri nasıl? Türkçe, Kürtçe başta olmak üzere Türkiye’de konuşulan dillerdeki kitaplara yönelik ilgi nasıl?
Bu soruya genel bir cevap vermem gerekirse, Türkiye kökenli olup okumayı seven okuyucularımız kütüphaneyi öğrenince oldukça aktif olarak kitaplardan faydalanıyorlar. Hatta 2019 yılında ilk defa istatistik olarak Fransızcadan sonra Türk dili ikinci sıraya çıkmıştı. Kürtçe kitaplar doğal olarak daha az okunuyor. Bunun neden olduğunu ise hepimiz biliyoruz