26 Eylül oylaması en zenginleri vergilendirmeyi amaçlıyor, ancak İsviçre burjuvazisi ve muhalifler bunun küçük işletmeleri ve yatırımcıları cezalandıracağını iddia ediyor.
İsviçre solu, demokrat ve sosyal demokratları büyük servetlerin gelirlerini daha ağır bir şekilde vergilendirmeyi teklif ediyor. Toplumdaki ekonomik eşitsizliklerle mücadele amacıyla oluşturulan girişim 26 Eylül’de halka sunulacak.
Sosyalist Partili gençler tarafından başlatılan “Ücretler üzerindeki vergileri azaltın, sermayeyi adil bir şekilde vergilendirin” adlı popüler girişim, kendi ifadeleriyle, servet ve gelir dağılımındaki eşitsizliklerin üstesinden gelmek için yeni bir girişimdir. Bu inisiyatif, nüfusun ezici çoğunluğunun(%99) geçiminin, emeği ve alın teri ile elde ettiği gelire bağlı olması nedeniyle “%99 inisiyatifi” olarak adlandırılıyor.
Ne amaçlanıyor?
İsviçre Sosyalist Partisi’nin gençlik kolu, ulusal ve kanton düzeyindeki sermaye gelirinin – yani temettüler, hisse senedi kârları, sermaye kazançları ve faiz üzerinden – normal gelir vergisinden 1,5 kat daha fazla vergilendirilmesini talep ediyor.
Bununla birlikte, 100.000 frankın altındaki kazançlar, bu vergilendirmeye tabi olmayacaktır. Sağlayıcı kurumlardan elde edilen kârlar ve serbest meslek faaliyetlerinden elde edilen gelirler de muaf tutulacaktır.
Bu girişimin sahipleri, vergi planlarının Konfederasyon ve kantonların kasasına yılda yaklaşık on milyar frank getireceğini tahmin ediyor. Bu paranın, düşük ve düşük gelirli kişilerin vergilerini düşürerek veya belirli kamu hizmetlerini güçlendirerek mali yükünü azaltmak için kullanılmasını öngörüyor.
Şu anda, İsviçre Konfederasyonu ulusal bir sermaye kazancı vergisi uygulamamaktadır, ancak vergi konularında geniş özerkliğe sahip olan birçok kanton, finansal varlık sahiplerine bir servet vergisi uygulamaktadır.
Destekçilerin ana argümanları
Girişimi destekleyenler, zengin ve fakir arasındaki uçurumun daha da genişlemesini önlemek için vergi reformunun şart olduğunu söylüyorlar. Gerçekten de, nüfusun en zengin %1’i şu anda İsviçre’nin toplam servetinin %43’ünden fazlasına sahip. Geriye kalan ve girişime adını veren %99, geri kalanını paylaşmak zorundadır.
Girişimi destekleyenler, önerilerinin daha fazla eşitliğe doğru bir adım olduğunu söylüyor. Halk ve kantonlar tarafından kabul edilirse, özellikle sağlık sigortası primleri, kreşler ve toplu taşıma maliyetlerinin düşürülmesi sayesinde nüfusun ezici çoğunluğu bundan yararlanacaktır. Ancak daha fazla ayrıntıyı Parlamento belirleyecek.
Girişim komitesi ayrıca, zenginlerin son yirmi yılda vergi faturalarında çeşitli indirimlerden yararlandığını savunuyor. Bunlar arasında emlak vergisinin yarıya indirilmesi, kurumlar vergisi ve damga vergisinin sınırlandırılması (finansal işlemler vergisi) ve ayrıca çeşitli kantonlarda harç, ulusal sermaye ve veraset vergisinin sona ermesi dahildir. Girişim sol partiler ve sendikalar tarafından destekleniyor.
Rakiplerin ana argümanları
Muhalifler bu önerilerin gereksiz olduğunu, İsviçre ekonomisine ve rekabet gücüne zarar vereceğini ve servetin yeniden dağılımına yol açmayacağını savunuyorlar. Ayrıca, girişimin potansiyel mali etkisinin tahmin edilmesinin imkânsız olduğuna da dikkat çekiyorlar.
Hükümet, İsviçre’de zenginler ve fakirler arasındaki uçurumun diğer ülkelerle karşılaştırıldığında dramatik olmadığını, çünkü mevcut vergi ve sosyal güvenlik yardımlarının zenginliğin dengeli bir dağılımına izin verdiğini iddia ediyor.
Girişim ekonomi çevrelerini tedirgin ediyor. Onların çatı örgütü (economiesuisse), girişimin kabul edilmesi durumunda KOBİ’lerin ve çalışanların yüksek bir bedel ödeyeceği konusunda tehditler savuruyor. Benzer şekilde, sağcı ve merkez partiler, yüksek vergiler nedeniyle bir yatırım kaçışı ve inovasyon eksikliğinin, pandeminin ekonomik etkisiyle zaten sarsılmış olan birçok aile şirketinin kapanmasına neden olabileceğini söylüyor. Bu nedenlerden dolayı, hükümet, parlamentonun çoğunluğu, sağ partiler ve işveren çevreleri, 26 Eylül’de yapılacak federal seçimlerde girişimin reddedilmesini tavsiye ediyor.
SP’li Gençlerin Üçüncü denemesi
Girişim, İsviçre’de “herkes için evliliğe” izin veren bir öneriyle birlikte 26 Eylül’de ülke genelinde oylanacak. Bu, SP’li gençler tarafından ülke çapında oylamaya getirilen üçüncü girişim. Üst düzey yöneticilerin ücretlerinin aynı şirketteki en düşük ücretli çalışanların ücretlerinin on iki katından fazla olmamasını talep eden “1:12” girişimi 2013 yılında reddedilmişti. İsviçre’deki finans kurumlarının gıda ve tarımsal hammaddeler üzerinde spekülasyon yapmasını yasaklamak isteyen, “Dünyada yoksulluk ve açlıkla mücadele” girişimi de 2016’da reddedildi.
SP’li gençler, yasal yönergelerin öngördüğü şekilde 18 ay içinde girişimleri için 130.000’den fazla imza toplamış ve Nisan 2019’da Federal Başbakanlığa yaklaşık 110.000 geçerli imza vermişlerdi.
İsviçre tarihinde 220’den fazla girişim oylandı. Ancak resmi bilgilere göre sadece 23’ü sandıkta çoğunluğa sahip oldu. Vergi ile ilgili oylamalar çoğunlukla başarısız oldu. Vergi konuları son birkaç on yılda düzenli olarak oylandı. Ancak anayasa değişikliklerinin çoğu sandıklarda çoğunluk bulamadı.
İsviçreli seçmenler, büyük partilerin son 20 yılda öne sürdükleri reform önerilerinin hiçbirini onaylamadı. Aileler, evli çiftler ve çocuk bakımı üzerindeki vergi yükünü azaltmaya yönelik tüm girişimler sandıklarda reddedildi.
Yeşiller ve Yeşil Liberaller ( enerji vergisi girişimiyle birlikte ) ekolojik vergi reformu için başarısız bir kampanya yürüttüler. Sosyal Demokratlar ve onların müttefik sendikaları, genel olarak ayrıcalıklı ve varlıklıları hedef aldılar ve yine başarılı olamadılar. Zengin yabancılar için sabit verginin kaldırılmasına veya miras yoluyla alınan servetin vergilendirilmesinde reform yapılmasına yönelik önerilerin tümü başarısız oldu.
Sendikalar federasyonunun sermaye kazançları vergisi getirmeye yönelik ilk girişimi 2001’de başarısız oldu. Sosyal Demokratlar, geçen yıl seçmenlerin çocuklu zengin ailelere fayda sağlayacağına inandıkları vergi indirimlerini veto ettiler.
Önümüzdeki birkaç yıl içinde ülke çapında oylamaya sunulan iki girişim daha olabilir. Bir komite, finansal işlemlerde mikro vergi getirilmesi için seçmenlerden gerekli desteği almaya çalışıyor. Ve yakın zamanda başka bir grup, özel şahıslar için vergi sistemi reformu için imza toplamaya başladı.
NOT: İsviçre, kantonların kendi vergi oranlarını belirlemesiyle federal, kanton ve belediye düzeyinde vergi topluyor. 26 kanton vergi oranları üzerinde egemenliği elinde tutuyor. Dolayısıyla, vergi oranları ülke genelinde değişiyor. Vergi oranları, gelir ve mal varlığı miktarına ve medeni duruma göre derecelendiriliyor. 18 yaşını doldurmuş herkes vergi ödemek zorundadır. C izin belgesi olmayan yabancı çalışanlar için vergiler doğrudan ücretlerinden kesiliyor. İsviçre vatandaşları ve C iznine sahip yabancı uyruklular her yıl vergi beyannamesi doldurmalıdır. Ancak ödenecek miktar, kazançlara ve varlıklara bağlıdır. (Arkadaş)